Jukon | Wędrówki na linii frontu zmian klimatycznych

Jednak nic z tego nie jest od razu oczywiste, gdy wylądujesz w Whitehorse. W rzeczywistości interesujące jest to, jak niewiele zmienił się kapitał terytorialny na przestrzeni lat. Mieszka tu prawie kilka tysięcy mieszkańców Jukonu. Ale to, co nazywają „miastem”, nadal wydaje się senną osadą przygraniczną. Wędkarze muchowi wykonują leniwe rzuty na odcinku rzeki, która biegnie przez centrum miasta, co drugi samochód to pick-up wielkości farmy, a tuż za miastem kilka wodnosamolotów delikatnie podskakuje na domowej roboty pomostach.

„Tak naprawdę tylko trzy ważne momenty w historii Yukonu dotyczą ludzi” — wyjaśnia Jessica Ruffen. „Epoka plejstocenu, kiedy przodkowie Pierwszych Narodów przeszli przez lądowy most łączący Azję z Alaską; gorączka złota w Klondike z końca lat 90. XIX wieku, kiedy to pełni nadziei poszukiwacze „przybyli” do Dawson City; a następnie budowa autostrady na Alasce przez amerykańskich żołnierzy w latach czterdziestych”. W międzyczasie ta ziemia została w dużej mierze sama.

Jazda autostradą Alaska znajduje się na wielu amerykańskich i kanadyjskich listach wiader, przynajmniej jeśli liczba wynajętych samochodów kempingowych jest czymś, z czym można się zmierzyć. Liczba turystów w Jukonie pozostaje niewielka, ale stale rośnie, a większość wzrostu jest napędzana przez tę główną arterię. To z pewnością najlepszy kraj na wycieczkę – sceneria jest oszałamiająca, a autostrada jest błogo pusta. Jedyny raz, kiedy napotykamy coś, co można by nazwać ruchem ulicznym, to wtedy, gdy dwa inne samochody podjeżdżają obok nas, aby zobaczyć czarnego niedźwiedzia i jej trzy młode bawiące się na poboczu drogi.

Kiedy wytyczaliśmy nasze trasy spacerowe, wiedzieliśmy, że będziemy ograniczeni do „zasięgu frontu”. Ale dopiero, gdy wskoczymy do malutkiej Cessny, obsługiwanej przez Kluane Glacier Tours, zdamy sobie sprawę, jak niewiele z parku widzieliśmy.

„To obszar wielkości Szwajcarii”, mówi Stuart, jeden z pilotów Glacier Tours. Kiedy podskakujemy po pasie startowym i wzbijamy się w powietrze, otrzymujemy najbardziej niesamowite widoki – nie tylko na ścieżki, którymi wędrowaliśmy, ale także na samo pole lodowe Kluane.

Rzuć okiem na mapę, a zostaniesz wybaczony, że pomyślisz, że była to po prostu ogromna przestrzeń bieli, przerywana okazjonalnymi skalistymi szczytami. Z okien małego samolotu widać jednak kontury, szczeliny, a nawet charakter lodu. Lodowce są zwykle uważane za obojętne, statyczne, nieruchome. Ale wirujące pęknięcia i brutalnie wyglądające pęknięcia w lodzie opowiadają inną historię. To krajobraz, który jest bardzo żywy i ciągle w ruchu.

Ostatnio jednak szybkość tych ruchów stała się przerażająca. W 2017 roku rzeka, która istniała od tysięcy lat, zniknęła w ciągu zaledwie czterech dni.

W uderzającym przykładzie tego, co klimatolodzy nazywają „punktem krytycznym”, lodowiec Kaskawulsh cofnął się tak daleko, że wody z roztopów zasilające rzekę A'ay Chu zaczęły spływać w dół innej doliny. Z powietrza puste koryto rzeki jest teraz wysychającą, strupiącą blizną w krajobrazie. Jednak na ziemi widoczne stają się prawdziwe spustoszenia tej zmiany.

Ostatni wieczór spędzimy w Jukonie jako goście dr. Henry'ego Penna i jego współpracowników, którego stacja badawcza Instytutu Arktycznego znajduje się na jeziorze, które do 2017 roku było karmione przez A'ay Chu. Dr Matt Ayre, historyczny klimatolog i zapalony turysta, jedzie z nami w wyschnięte koryto rzeki. „Teraz latem muszą wysłać pług śnieżny po tym odcinku autostrady, ponieważ kurz jest wydmuchiwany na drogę”, mówi. „W pewnym momencie burza piaskowa była tak intensywna, że ​​pług zjechał z pobocza”.

Na stacji Henry opowiada mi o niektórych projektach badawczych, które przeprowadzili jego naukowcy, dotyczących skutków długofalowych. Pył pokrywa teraz rośliny, zanieczyszczając cały łańcuch pokarmowy. Poziom wody w jeziorze opada i prawdopodobnie ostatecznie osiądzie „około 12 stóp poniżej miejsca, w którym kiedyś było”, mówi, a zmiany te wpłyną na cały ekosystem, w tym „populacje ryb, tarliska łososia” i potencjalnie znacznie więcej.

Nie tylko zwierzęta będą cierpieć. Po północnej stronie jeziora znajduje się Burwash Landing, dom dla Pierwszego Narodu Kluane, jednej z rdzennych grup etnicznych, które żyły na tych ziemiach od wieków. „Wszystkie ich wodowania łodzi, wszystkie punkty dostępu, zostały utracone”, mówi Henry.

Umowa oznacza, że ​​rdzenni mieszkańcy mają większe prawa do parku, lepszy dostęp do miejsc pracy Parks Canada i bardziej sprawiedliwą reprezentację w kluczowych organach zarządzających. Ale oznacza to również, że wiedza, którą przekazywali z pokolenia na pokolenie – na temat wzorców hodowli ryb i zwierzyny łownej, warunków klimatycznych oraz tego, jak gospodarować tymi gruntami w sposób zrównoważony – jest teraz wykorzystywana. To kopalnia złota dla naukowców takich jak profesor Moorman. Jak wyjaśnia, dane liczbowe o klimacie są przydatne, ale to tylko około 50 lat. Historia mówiona Pierwszych Narodów obejmuje wieki.

Tragicznym faktem jest oczywiście to, że podczas gdy ludzie, którzy żyją, są świadomi niebezpieczeństw, z jakimi się borykają, los ich jezior, lasów i lodowców tak naprawdę nie jest w ich rękach. O tym, co stanie się z Jukonem, zadecydują polityki wprowadzone w odległych stolicach, głównie przez ludzi, na których miejscowi nie głosowali.

Jeśli świat dotrzyma zobowiązań wynikających z Porozumienia Paryskiego, jest szansa, że ​​Jukon pozostanie synonimem dziewiczej dziczy, tak jak to miało miejsce, gdy Calvin i Hobbes uderzyli tutaj w latach 80. XX wieku. Ale nawet jeśli uniknie się najgorszego, ten krajobraz już radykalnie się zmienił i niewątpliwie nadchodzą kolejne zmiany. Biorąc pod uwagę to, co wydarzyło się do tej pory, trudno być optymistą. Jak mówi Brian Moorman, „kiedy ludzie pytają, czy jesteś facetem w szklance do połowy, czy w szklance do połowy opróżnionej, mówię, że jestem naukowcem:szklanka jest całkowicie pełna – w połowie pełna wody, a w połowie pełne powietrza.

Podróż Tristana była wspierana przez Travel Yukon.